Kano

Günümüzde spor ve eğlence amacıyla kullanılan kanolar değişik boyutlarda olmakla birlikte çoğunlukla yaklaşık 5 m boyunda ve yaklaşık 85 m genişliğindedir. Derinlikleri 30-35 cm arasında değişir ve uçları hafifçe yukarı kalkıktır. Kanolar ahşaptan, ahşap iskelet üzerine gerilmiş çadır bezinden, alüminyumdan ve kalıplanmış plastik ya da cam yününden yapılır. Bazıları yelkenli olarak tasarlanmış ya da bu amaca uyarlanmıştır. Bazı alüminyum kanoların kıç bölümü, dıştan motor takılabilmesi için kare biçiminde yapılır. 20. yüzyıl başlarında portatif botun kullanılmaya başlaması kanocular arasında kayak kullanımını büyük ölçüde artırmıştır.

Tarihçesi
Kristof Kolomb, Batı Hint Adaları Yerlilerinin, kütükten oydukları kayıklara canoa adını verdiklerinden söz etmiştir. İlk kanolar hafif ahşap iskeletli olabildikleri gibi, ağaç kabuğuyla (çoğunlukla huş ağacı, bazen de karaağaç) kaplanmış ya da üzerine hayvan derisi gerilmiş balina kemiğinden de (Eskimo kayakları) yapılabiliyordu.

Bazı kanolar da köklerle birbirine dikilip reçineyle kalafatlanmış ağaç kabuğu parçacıklarından yapılırdı. Huş ağacı kabuğundan yapılan kanoları ilk kez, bugün ABD`nin kuzeydoğusuyla Kanada`nın güneybatısını oluşturan bölgede Algonkinler kullanmışlar ve bu kano buradan batıya doğru yayılmıştır. Eşya ve insan taşımakta kullanılan, huş ağacından yapılmış kanoların boyları 4,5 m. den (en yaygını 6 m olanlardı), bazı savaş kanolarında 30 m`ye kadar değişebiliyordu; bazılarında kürekçi sayısı 20`ye varırdı. Oyma kanolar ise, bugün ABD`nin güneydoğusu ve Büyük Okyanus kıyısı boyunca Kanada`nın kuzeyine kadar uzanan bölgedeki Yerliler, ayrıca Afrika, Yeni Zelanda ve Büyük Okyanus`taki adalarda yaşayan başka halklar tarafından kullanılmaktaydı. Kanolar, sırıklarla birbirine bağlanarak ya da avara demiri ile açık denizde kullanılmaya uygun duruma getirilirdi. İlk Fransız misyonerler ve kâşifler de, Kuzey Amerika`nın kuzey bölgelerinde huş ağacı kabuğundan yapılmış kanolar kullandılar.

Günümüzde Olimpiyat Oyunları`nda da yer alan kano sporunu 1860`larda İskoçyalı John Mac Gregor`ın geliştirdiği kabul edilir. Mac Gregor, küreklerin yanı sıra bir gemi direği ve yelkenle donatılmış güverteli kanolar yapmıştır.

Britanya`da 1866`da Mac Gregor` in öncülüğünde Kano Kulübü (1873`ten sonra Kraliyet Kano Kulübü) kuruldu. ABD`de kano sporunun yönetici organı olan Amerikan Kano Derneği 1880`de, Kanada Kano Derneği ise 1900`de kuruldu. 1924`te kurulan Uluslararası Kano Sporu Temsilciliği`nin girişimiyle kano sporu 1936 Olimpiyat Oyunları`nda yer aldı; kadınlar ise bu yarışlara 1948`den başlayarak katıldılar.

Uluslararası Kano Sporu Temsilciliği II.Dünya Savaşı`nın ardından 1946`di Uluslararası Kano Federasyonu (ICF) adıyla yeniden örgütlendi. Kano sporu yarışmalı olmayan bir eğlence sporu biçiminde başlamış ve kanocuların büyük çoğunluğu için de bu özelliğini korumuştur. Ayrıca balık ve yabanıl hayvan avcılığının yanı sıra kampçılıkla da iç içe geçmiş durumdadır. Irmakların ivinti yerlerinde azgın su kanoculuğu ve okyanusu yapılan sörf kanoculuğu bu sporun ileri gören biçimleri arasındadır.

Eğlence amaçlı kano sporunun gelişmesi II. Dünya Savaşından sonra hız kazanmıştır. Kanoculuğun bir yarışma sporu olarak organize olması 19. yüzyılın ikinci yansında Büyük Britanya ile Kuzey Amerika`da yerel ve ulusal düzeydeki şampiyonalarla başladı. Olimpiyat Oyunları`nda kano sporunun yer alması ile birlikte Avrupalı kanocular bu alanda üstünlük sağladılar.

Öteki uluslararası karşılaşmaları ICF düzenler bunlar hem Kanada kanosu, hem kayakta azgın su yansı (en az 3 km mesafeli) ile kayak sporundaki slalomdan esinlenerek başlatılan ve kapılar arasından geçilerek gerçekleştirilen kayak slalom yarışlarıdır Bu gibi yarışlarda akıntının hızı en az 2 m/sn olmalıdır.

1972 Olimpiyat Oyunları`nda hem Kanada kanosu, hem kayak kategorisinde slalom karşılaşmaları düzenlenmiştir Azgın su ve slalom yarışları dışındaki yarışmalar en az 3 m derinliğindeki durgun sularda yapılmaktadır. 1.000 m mesafeye kadar olan yarışların tamamı, daha uzun yarışların ise yalnızca final bölümü kulvarlarda yapılır. Uzun mesafe yarışlan ICF`nin yönetiminde değildir. En önemli uzun mesafe yarışları İspanya`nın kuzeyinde, 1931`den bu yana her yıl düzenlenen 16,5 km`lik Sella Descent ile İrlanda`da 1959`dan bu yana yılda bir kez yapılan 28,2 km`lik Liffey Descent`tir.